به نقل از «قدس آنلاین»

سومین سالگرد درگذشت محمدرضا شجریان / ربنای شجریان مصداق سخن شوپنهاور است

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۴۰۹۳۷

به گزارش قد سانلاین به نقل از تسنیم، مراسم بزرگداشت سومین سال درگذشت محمدرضا شجریان امروز یکشنبه 30 مهر 1402 در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
این مراسم به همت خانه موسیقی و خانه هنرمندان ایران برگزار شد. سه سخنران در این مراسم به بیان نکاتی درباره زنده‌یاد محمدرضا شجریان پرداختند که در ادامه متن صحبت‌های هر کدام از آنها را می‌خوانید:

ربنای شجریان مصداق سخن شوپنهاور است

قطب‌الدین صادقی - کارگردان، نمایش‌نامه‌نویس و استاد دانشگاه:

فرهنگ ایران به جز ادبیات کلاسیک چهار پرچم حیرات انگیز دارد که موسیقی، نمایش و فرش و معماری هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از مفاخر موسیقی شجریان است. شوپنهاور می‌گوید که در هنرها همه می‌کوشند تا به موسیقی برسند. برای من مصداق این سخن شوپنهاور همین ربنای شجریان است؛ صرف نظر از اینکه شیعه، سنی، یهودی یا مسیحی باشی؛ این نوا در دل و جان شما می‌نشیند.

شجریان تبحری ویژه بر فرهنگ عمومی ایران داشت؛ از فرهنگ مذهبی تا ادبیات.

ادراکش بر فرهنگ، موسیقی و اشعاری که می‌خواند بییار ویژه بود.

تسلط فنی شجریان در موسیقی نکته دیگری است؛ احاطه بر دستگاه‌های موسیقی و تحریرهای گوناگونی که داشت دست او را در بیان خواسته‌هایش باز می‌کرد.

نکته دیگر احساس است‌. ادراک و تکنیک به تنهایی کافی نیست. احساسی عجیب در وجود شجریان بود که در تمام ملودی‌ها و تحریرهایی که اجرا کرده قابل مشاهده و بر مخاطب تاثیرگذار است.

آنچه باعث میشد این غنای هنری و فرهنگیِ شجریان تاثیر گذار باشد این بود که شجریان سرد و گرم روزگار را چشیده بود. اگر این سرد و گرمِ روزگار را نچشیده باشید نمی‌توانید در بازآفرینی هنری، آن احساس را بروز دهید.

این ویژگی‌ها باعث شد که شجریان جایگاه بزرگی برای خودش بسازد.

البته که تنها تسلط و ادراک و احساس نبود که او را متمایز می‌کرد؛ افزون بر همه اینها تشخصِ شجریان هم زبانزد بود. شجریان به همراه کسانی مانند لطفی و علیزاده و دیگران موجی راه انداختند و موسیقی ایرانی را از حالت بزمی و مجلسی خارج کردند و بُعد اجتماعی به آن دادند و شور و خروشی داشتند که بسیار کارساز بود.

وارد کردن موسیقی ایرانی به عرصه اجتماعی کار بزرگی بود.

شخصیت اجتماعی شجریان سه بار سه نمود پیدا کرد که برای همه درس شد؛ یک بار در دوره‌ی قبل از انقلاب که به رادیو و تلویزیونِ آن زمان به دلیل کثرت ابتذال، نه گفت!

یک بار پس از انقلاب که برخی می‌خواستند موسیقی را به نفع احزاب و در مسیرِ اهداف آنها بیاندازند، که باز هم شجریان ایستاد و به آنها هم نه گفت!

بار سوم زمانی بود که رو در روی رادیو تلویزیون کنونی ایستاد و اجازه نداد صدایش را پخش کنند.

این شهامتی که سه بار ایستاد و نه گفت نشان از تفکر نظام‌مند او بود. موضع‌گیری‌های به موقع او برای موسیقی جایگاه بزرگی ایجاد کرد.

در جشن هنر سال 52 برای نخستین بار ایشان را دیدم و تا زمانی که درگذشت گاهی او را می‌دیدم. او مراقبت بزرگی در زندگیش داشت. یادم هست که رایزن فرهنگی فرانسه ما را دعوت کرده بود. شجریان هم در آن مجلس حضور داشت. گرم صحبت شده بودیم و یادم هست که از او می‌پرسیدم که چرا با لطفی باز هم همکاری کردی که گفت لطفی هنوز از همه موزیسین‌تر است.

وسط صحبت ازمن خواست به بالکن برویم، گفتم چرا اینجا آمدیم. گفت چون چند نفر در سالن داشتند سیگار می‌کشیدند. این یعنی هنرمند مراقبت می‌کند.

اولین وظیفه هنرمند پاسداری از تنی است که مرکز سلامت و پاکی است.

در اصفهان کنسرت دده بود و در برگشت شخص سفیر فرانسه ایشان را دعوت کرد و در مقابل همه شروع به ستایش او کرد. بعد شجریان جواب داد و این رفت و برگشت را من ترجمه کردم. فروتنی و خاکساری این مرد از سر بزرگی واقعا درس آموز بود.

شجریان اصالت فرهنگی داشت. شجریان توانایی فنی داشت. او به سهم خودش در دو دوره بحرانی به موسیقی جایگاه رفیعی ببخشد که کار هر کسی نبود.
به روحش درود می‌فرستم.

شجریان از مطرب استاد ساخت

یونس شکرخواه - استاد دانشگاه و معروف به پدر روزنامه نگاری آنلاین ایران:

قریب به سه دهه دوستی با استاد شجریان داشتم. یکی از بزرگترین اتفاقاتی که توسط شجریان رقم خورد کشیدگی دامن موسیقی از عرصه فقط شنیدن به سمت دیداری بود.

شجریان موضوع را از سطح حس وارد حوزه هنر کرد. بزرگانی مانند افلاطون و ارسطو، موسیقی را طبیعی می‌دیدند. شجریان بارها گفته که موضوع فقط مهارت نیست. به نظرم رخداد حقیقت است. موضوع فقط سواد نیست بلکه پدیده‌ای درونی شده است.

شجریان تاکید شدید روی تقدم معنا به فرم داشت. از روان‌شناس، عکاس و گرافیست تا جامعه‌شناس و روانشناس در میان دوستان شجریان بودند. او ارتباط موسیقی و خوشنویسی را به خوبی می‌دانست.
آویختگی در حروف را بسیار تاکید داشت، اصرار داشت که در جاهایی نباید تاکید کرد.

شجریان رعایت مخاطب داشت. ساندچک‌های او بسیار دقیق بود. حتی صندلی‌های ردیف آخر هم می‌نشست و صدا را در آنجا هم چک می‌کرد.

شجریان فرامتن را خوب می‌شناخت و خوب درک می‌کرد. همین درک او باعث میشد که موقعیت‌ها را به مقصد تبدیل کند. او به مقصد رسید. او می‌دانست راه سختی دارد و توانست از مطرب، استاد بسازد.

قدرت و ثروت دست از سر بشر برنمی‌دارد

غلامحسین امیرخانی استاد خوشنویسی:

قدرت و ثروت دست از سر جامعه بشری برنمی‌دارد و بشر نمی‌تواند از امکانات امروزی به خوبی استفاده کند و از هنر و فرهنگ به خوبی بهرمند شود.

بنده در این موقعیت بیش از پیش متوجه شدم که ما در همه عرصه‌ها صاحب گنجینه‌هایی هستیم که اگر فرصت به آنها داده شود، قله‌های جهانی را فتح می‌کنند.

در گذشته هم قله‌هایی مانند حافظ و سعدی و مولوی را داشته‌ایم.

به خودم اجازه نمی‌دهم که درباره موسیقیِ شجریان صحبت کنم. قدر خودمان را بیشتر باید بدانیم. از این بابت خودمان هم مسئولیت داریم. پیشنهاد می‌کنم که خانه هنرمندان منتظر بهانه نباشد، 365 روز ما به قدری پربار است که هر روزش را می‌توان به یک موضوع هنری اختصاص داد. کدام کشور در عرصه‌های فرهنگ و هنر غنی‌تر از ماست؟ باید جوری سرمایه‌گذاری کنیم که هر روز نشستی درباره این اتفاقات داشته باشیم.

در پایان این برنامه از سردیس محمدرضا شجریان اثری از مریم نجفی رونمایی شد.

انتهای پیام/

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: محمدرضا شجریان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۴۰۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری برنامه های تبیینی اندیشه شهید مطهری در هفته معلم

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری چهل و پنجمین سالگرد شهادت استاد مرتضی مطهری با حضور رشید جعفرپور دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد آیت الله مرتضی مطهری امروز یکشنبه نهم اردیبهشت ماه در بنیاد علمی فرهنگی شهید مطهری برگزار شد.

جعفرپور در ابتدای این نشست با اشاره به جنبش دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های آمریکایی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، این اقدام قابل توجه را تقدیر کرد با محکوم کردن برخورد پلیس آمریکا نسبت به این اعتراض مدنی اظهار کرد: اعتراضات صورت گرفته در دانشگاه‌های آمریکا اتفاق نادری است و از سویی نوعی استاندارد دوگانه است که در کشورهای دیگر حضور پلیس را در دانشگاه‌ها با آزادی بیان مغایر می‌دانند ولی در کشورهای خود این اتفاق صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه امروز نیز کلاس‌های دانشگاه‌های سراسر کشور از ساعت ۱۲ تا ۱۴ برای شرکت در تجمعات حمایت از دانشجویان آمریکایی تعطیل است، خاطرنشان کرد: ظلم زیادی در غزه علیه کودکان و زنان اتفاق می‌افتد و ما هر چقدر می‌توانیم باید در حمایت از مردم مظلوم غزه تلاش کنیم.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری در بخش دیگری از سخنان خود با تبریک هفته معلم به همه استادان و معلمان عزیز که در پرورش نسل جوان و آینده ساز کشور نقش بسزایی ایفا می‌کنند، گفت: نزدیک به ۹۰۰ هزار معلم در کشور داریم که زحمت علم آموزی و پرورش نسل کشور را عهده دار هستند و برای این معلمان عزیز که تلاش می‌کنند بتوانند آینده سازان خوبی برای کشور تربیت کنند، آرزوی موفقیت داریم.

جعفرپور با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی و علمی استاد شهید مطهری گفت: ایشان دارای ابعاد و ویژگی‌های متعددی است و شهید مطهری دارای مکتب است. همانطور که شهید قاسم سلیمانی دارای مکتب است، شهید مطهری هم به عنوان شهیدی است که صاحب اندیشه و مکتب است که در پرورش و ساختن نیروهای انقلاب تأثیرگذار بوده است.

وی افزود: نسل‌های اول انقلاب تاکنون با آثار شهید مطهری مأنوس بوده و از آن استفاده کرده‌اند و اندیشه‌های ایشان در ساختن فکر و آینده بسیاری مؤثر بوده است و برای نسل‌های آینده نیز می‌تواند مؤثر باشد.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری با بیان اینکه شهید مطهری یک شهید جامع الاطراف بوده است که در حوزه‌های مختلف مانند فلسفه بسیار اثرگذار و دقیق و فنی ورود کرده است، اضافه کرد: شهید مطهری یک فیلسوف مطرح و مقتدر و توانمند در حوزه فقه، کلام و تفسیر و … است.

جعفرپور، استاد مطهری را انسانی بسیار مهذب دانست و گفت: در زمان تحصیل در حوزه علمیه قم بسیار دقیق و مهذب همه عبادات را انجام می داده است و الگو و نمونه‌ای برای طلاب بوده است.

وی افزود: شهید مطهری در سطح تراز یک انسان مسلمان و متقی و در عین حال یک عالم و شخصیت دانشمند بوده است. شهید مطهری دارای نظریه و تئوری برای نظام سازی نظام اسلامی بوده است. ایشان در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی هم در حوزه نظام سازی صاحب حرف بوده است.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری گفت: شهید مطهری در سال ۱۳۴۸ علیه اسرائیل صحبت کرده است و هنوز هم اگر سخنرانی ایشان درباره اسرائیل را بشنوید مثل اینکه سخنران امروزی است. همین ویژگی‌ها در این شخصیت بوده که مخالفان نظام اسلامی وجود ایشان را نمی‌پذیرفتند. آنها حذف فیزیکی را تنها راه برای ضربه زدن و محروم کردن نظام اسلامی از وجود آیت الله مطهری در پیش گرفتند و سرانجام ایشان را به فیض شهادت رساندند و نظام اسلامی از وجود ایشان محروم شد. اما آثار و برکات ایشان در نظام اسلامی و هم برای نسل‌هایی که تاکنون بوده و برای آیندگان مؤثر است.

جعفرپور در ادامه با اشاره به فعالیت‌های ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری اظهار داشت: ۲۵ دستگاه اجرایی و فرهنگی در ستاد شهید مطهری ازجمله وزارت کشور، آموزش و پرورش، وزارت علوم و دستگاه‌های نظامی در این ستاد تعریف شده است.

وی گفت: در هفته معلم و بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری برنامه‌های تبلیغی و ترویجی که ماهیت آن فضاسازی محیطی است توسط شهرداری‌های سراسر کشور اجرا می‌شود و سطح شهرها به تصاویر شهید مطهری و جملاتی درباره ایشان مزین می‌شود.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری، برگزاری برنامه‌های تبیینی در مدارس و دانشگاه‌ها که ماهیت آن به اندیشه‌های شهید مطهری پرداخته می‌شود و همچنین تقدیر از معلمان و اساتید دانشگاه‌ها را از دیگر اقدامات ستاد بزرگداشت سالگرد شهید مطهری عنوان کرد.

جعفرپور با بیان اینکه در سالگرد شهادت استاد مطهری پنج همایش ملی در سطح کشور انجام می‌شود، اضافه کرد: در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ همایش مطهر توسط سازمان بسیج مستعضفین، روز ۱۱ اردیبهشت ماه همایش حکمت مطهر در دانشگاه صداوسیما، روز ۱۲ اردیبهشت ماه همایشی به صورت وبیناری با عنوان گفتمان مقاومت و رسالت دانشگاهیان و نخبگان امت اسلامی در اندیشه استاد مطهری با محوریت فلسطین و غزه، روز ۱۰ اردیبهشت همایشی در دانشگاه الهیات دانشگاه تهران و نشست علمی نقش عفاف در نظام خانوادگی اسلام در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار خواهد شد.

وی ادامه داد: در مراسم بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری، پنج کتاب جدید درباره اندیشه شهید مطهری رونمایی خواهد شد. کتاب مطهری و قرآن نوشته دکتر معارف از اساتید دانشگاه تهران، کتاب مطهری و ادراکات اعتباری نوشته دکتر هوشنگی از اساتید دانشگاه امام صادق و کتاب مطهری و عرفان توسط دکتر رودگر. دو کتاب دیگر توسط انتشارات صدرا به نام مقدمه‌ای بر تاریخ فلسفه جدید و خطابه‌های اخلاقی در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب در سرای اهل قلم رونمایی خواهد شد.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری عنوان کرد: در شبکه آموزش سیما به مناسبت گرامیداشت مقام معلم پویش معلم خوب من راه اندازی شده است. همچنین به این مناسبت مستند مرتضای امت بازپخش خواهد شد. این مستند جز برنامه‌های پرمخاطب صدا و سیما بود که روایت خوبی از زندگی شهید مطهری است. در صدا و سیما به مناسبت هفته معلم در شبکه‌های مختلف برنامه‌های متعددی درباره زندگی، شخصیت و اندیشه شهید مطهری پخش خواهد شد.

جعفرپور اظهار کرد: در مجموعه دانشگاه‌های کشور برنامه‌های متعددی ازجمله کرسی‌های آزاد اندیشی با محوریت اندیشه شهید مطهری که بیشتر دانشجویان برگزار خواهند کرد. کرسی‌های نقد و نظریه پردازی هم که در سطح اساتید برگزار می‌شود در این هفته با محوریت اندیشه‌های شهید مطهری برگزار خواهد شد.

وی با بیان اینکه در سالگرد شهادت استاد مطهری در محل شهادت و تدفین و محل تولد استاد مراسماتی برگزار خواهد شد و این مکان‌ها گلباران خواهد شد، ابراز کرد: در شهر فریمان که زادگاه استاد مطهری است مراسمی برگزار خواهد شد و با برگزاری نشستی یاد و نام شهید مطهری گرامی داشته می‌شود. ضمن اینکه مراسمی با عنوان شهید مطهری در مطبوعات در منزل استاد در تهران که به موزه تبدیل شده برگزار می‌شود. خانه موزه استاد مطهری محیط بسیار جذابی است که افرادی که از آن بازدید می‌کنند علقه پیدا می‌کنند.

دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری اظهار داشت: پنجشنبه شب (۱۳ اردیبهشت) بعد از نماز مغرب و عشا با حضور اقشار مختلف مردم برگزار خواهد شد. امام جماعت مسجد یک شخصیتی است که با شهید مطهری ارتباط داشته است و شهید مطهری در مسجد نارمک سخنرانی داشته است. شهید مطهری فقط با نخبگان صحبت نمی کرده و بخشی از سخنرانی ایشان با توده مردم بوده است.

جعفرپور گفت: در پایگاه‌های بسیج اعم از شهری و روستایی و حوزه مقاومت بسیج به مناسبت سالروز شهادت استاد مطهری هفته عقیدتی سیاسی بسیج نامگذاری شده است و در ۴۵ هزار پایگاه بسیج مراسمی برای شهید مطهری برگزار خواهد شد.

کد خبر 6090829 سمانه نوری زاده قصری